In het nieuwe Wmo staat het ‘onderzoek’ naar uw persoonlijke situatie centraal.
Dit onderzoek bestaan uit een zogeheten keukentafelgesprek, waarin de gemeente met u uw situatie en uw behoefte aan ondersteuning bespreekt. Daarbij zal de gemeente kijken wat uzelf nog kan, in hoeverre andere mensen die u kent u hierbij kunnen en van welke algemene voorzieningen in de gemeente u mogelijk gebruik kunt maken
Wat is een keukentafelgesprek?
Een keukentafelgesprek is een gesprek waarbij iemand van de gemeente - of iemand van een wijk of buurtteamteam - gaat bepalen of u hulp nodig hebt uit de Wet maatschappelijke ondersteuning en of u hier ook recht op heeft. Zij bepalen dus of u die hulp ook gaat krijgen.
Tijdens dit gesprek vertelt u hoe uw leven eruit ziet en wat u graag wilt bereiken met uw hulpvraag. Ook uw mantelzorger (bijvoorbeeld kind, partner) mag bij het gesprek aanwezig zijn en kan zijn/ haar behoeftes aangeven. Het gesprek vindt plaats bij u thuis of op een andere
locatie.
Voorbereiding op keukentafelgesprek
Een keukentafelgesprek kan uiteindelijk leiden tot een prettige oplossing voor zowel u als uw mantelzorger. Daarom is het belangrijk dat u tijdens het gesprek open en eerlijk bent over de mogelijkheden en beperkingen van uw persoonlijke situatie. Bepaal voor uzelf waar u het gesprek zou willen voeren (dit hoeft niet per se thuis). Soms komt het niet tot een daadwerkelijk keukentafelgesprek, omdat de oplossing relatief makkelijk in te zetten is of als het gaat om kleine veranderingen. In dat geval neemt iemand telefonisch of schriftelijk contact met u op. In dit artikel gaan we er natuurlijk wel even vanuit dat er een keukentafelgesprek komt. Hoe bereidt u zich hierop voor, en wat kan uw mantelzorger doen om zich voor te breiden?
Voorbereiding voor uzelf
U bevindt zich misschien in een wat lastig parket. U heeft hulp nodig en uw eventuele mantelzorger is niet volledig in staat om die ondersteuning te bieden. Wellicht zijn er ook hulpmiddelen nodig, om bijvoorbeeld de dagelijkse handelingen in huis makkelijker te maken. De hulp waarover we het hebben, moet geregeld worden vanuit de Wet maatschappelijke ondersteuning. Dat betekent dat u hierover in gesprek gaat met de gemeente. Als voorbereiding moet u daarvoor wat informatie en vragen op een rij zetten. Voorbeelden:
- Hoe ziet mijn situatie er nu uit?
- Waar heb ik hulp bij nodig in het dagelijkse leven?
- Welke hulp krijg ik nu al, of kan ik mogelijk nog krijgen uit mijn sociale netwerk?
- Is de hulp die ik nu ontvang goed voor de lange termijn of is dit slechts tijdelijk?
- Kan mijn situatie verbeteren/verslechteren, en wat betekent dat dan precies?
- Zijn er mogelijke oplossingen die ik zou willen inzetten, of hulpmiddelen waarvan ik al weet dat ik ze nodig heb?
- Heb ik vragen over hulp die vanuit de gemeente kan worden geboden?
Naarmate het gesprek vordert, zult u wellicht ook nog vragen of knelpunten bedenken. Probeer deze direct ter sprake te brengen, vraag desnoods de persoon die u meeneemt om u te helpen bij het stellen van uw vragen.
Keuzevrijheid op het gebied van pgb
Uit het keukentafelgesprek kan naar voren komen dat u behoefte heeft aan maatwerkvoorzieningen. U heeft hierbij het recht om te motiveren waarom u voor een persoonsgebonden budget zou willen kiezen. Sommige gemeenten proberen het pgb af te raden of te sturen richting zorg in natura, maar vergeet niet dat u er recht op heeft om dit te laten onderzoeken. Weet u van tevoren dat u een pgb wil aanvragen, zorg er dan voor dat u een heldere motivatie hebt en eventueel aanvullende informatie (welke hulp zou u inkopen, hoeveel kost dit, zou u zelf het beheer van het budget kunnen regelen, etc.).
Onafhankelijk cliëntondersteuner
Als zorgvrager heeft u het recht om u te laten bijstaan door een onafhankelijk cliëntondersteuner. Hier zijn verder geen kosten aan verbonden. Deze ondersteuner biedt informatie en advies, maar kan bijvoorbeeld ook helpen bij het voorbereiden op het gesprek. Als u dat wenst, kan de cliëntondersteuner ook bij het gesprek aanwezig zijn. Voor veel mensen is het fijn om gebruik te maken van deze mogelijkheid, omdat de cliëntondersteuner over het algemeen goed op de hoogte is van de mogelijkheden en met ideeën kan komen die u misschien zelf over het hoofd had gezien.
Hoe kan de mantelzorger zich voorbereiden?
Ook voor de mantelzorger is het keukentafelgesprek erg belangrijk. Tijdens het gesprek krijgt de mantelzorger namelijk de kans om aan te geven waar voor hem/haar de knelpunten zitten. Lukt het niet om iedere dag bij u te komen, maar bijvoorbeeld wel om de dag? Is er een traplift nodig, omdat het voor de mantelzorger zwaar is om u te helpen bij het traplopen? Wil de mantelzorger op vakantie, of wat vaker tijd doorbrengen met het gezin? Wil de mantelzorger meer kennis hebben van bepaalde zorgtaken, zodat ze makkelijker kunnen worden uitgevoerd? Dit zijn voorbeelden van onderwerpen die ter sprake kunnen komen tijdens het keukentafelgesprek. Daarom is het ook voor deze persoon verstandig om van tevoren alle vragen en zorgen die men heeft, op te schrijven.
Tip: bespreek ook de toekomst
Concentreer u tijdens het keukentafelgesprek niet alleen op de huidige situatie, maar vraag de medewerker van de gemeente ook naar wat er gebeurt als de situatie verandert. Wat als er in de toekomst toch nog méér zorg nodig is, of wat als de oplossingen niet geheel het juiste resultaat leveren? Spreek af welke contact- en/of controlemomenten er in de toekomst plaatsvinden, om de situatie voor iedereen optimaal te houden.
Wilt u meer lezen over het keukentafelgesprek? Bekijk dan ook eens de website van Mezzo, een vereniging die de belangen behartigt van mantelzorgers en zorgvrijwilligers. Op de website wordt uitvoerig gesproken over de rol van mantelzorgers in het keukentafelgesprek.
De checklist: wat wilt u en wat is belangrijk?
Wat zou u graag zien na afloop van het keukentafelgesprek? Gebruik deze lijst om te bepalen wat voor u belangrijk is. Als u van te voren over al deze punten heeft nagedacht en eventueel uw antwoorden heeft genoteerd, dan kunt u bewuste antwoorden geven. U heeft hier al over nakunnen denken en hoeft dus niet op stel en sprong een beslissing te nemen.
De onderwerpen die aan bod komen tijdens het keukentafelgesprek
Tijdens het keukentafelgesprek zal de nadruk liggen op twee punten.
- Uw gezondheid.: Wat kunt u zelf nog? Wat kunt u zelf niet meer? Welke en ziekten of beperkingen heeft u? Hoe zal het verloop van uw ziekte zijn? Heeft u bijvoorbeeld een prognose van uw arts? Het is verstandig om deze punten op papier te zetten, en zo nodig medische documenten klaar te leggen. Zo kunt u niets vergeten.
- Uw sociale omgeving : Heeft u mensen in de omgeving die u kunnen helpen? Denkbijvoorbeeld aan kinderen die u kunnen verzorgen, maar ook aan een buurvrouw die u kan helpen met de boodschappen. Denk van te voren vast na of er mensen zijn in uw omgeving die u kunnen ondersteunen. Het is ook verstandig om alvast vooraf met hen te overleggen of zij bereid zijn om u te willen helpen zolang u hulp nodig heeft. Heb ook oog voor eventuele overbelasting van mantelzorgers die u ondersteunen. Mantelzorgers kunnen ook tijdens het gesprek aankaarten wat zij nodig hebben. De gemeente kan mantelzorgers nergens toe verplichten en mag ook geen druk op hen leggen.
Wat is de reden van uw hulpvraag
Waarom vraagt u ondersteuning aan uit de Wmo? Een reden kan bijvoorbeeld zijn omdat u langer zelfstandig wilt blijven wonen. U kunt aangeven dat u verwacht langer zelfstandig te kunnen blijven wonen indien u de ondersteuning krijgt die u nodig heeft. Denkt u hierbij bijvoorbeeld aan: ondersteuning bij het opbouwen van contacten, ondersteuning bij het doen van de thuisadministratie, ondersteuning bij de dagbesteding, ondersteuning bij de zorg door u zelf of familie (dit laatste wordt ook wel ‘mantelzorg’ genoemd).
- Verzorging
Heeft u hulp nodig om verzorgd te worden? Denk hierbij bijvoorbeeld aan hulp bij het wassen en douchen, aankleden en naar het toilet gaan. Heeft u ook hulp nodig bij het toedienen van medicijnen? Deze zorg biedt een verpleegkundige of verzorgende en wordt per 1 januari 2015 vergoed uit het basispakket van uw zorgverzekering. https://www.zorginstituutnederland.nl/Verzekerde+zorg/v/verpleging-in-de-wijk-zvw
Wilt u liever verzorgd worden door een mantelzorger? Zo ja, door wie? Staat diegene hier ook open voor? - Hulp in de huishouding
Kunt u zelf niet meer uw bed verschonen en boodschappen doen, maar kookt u nog wel iedere avond zelf? Dan is het belangrijk om dit aan te geven tijdens het gesprek. Wat voor hulp wilt u het liefst? Kent u iemand die u kunt vragen boodschappen voor u te doen? U zou iemand kunnen vragen om boodschappen voor u te doen als u dit uit uw PGB kan betalen. Dit kan belangrijk zijn bij de keuze of u een huishoudelijke hulp van de gemeente wil of liever zelf een huishoudelijke hulp regelt en betaalt met een persoonsgebonden budget. - Sociale contacten
Heeft u in uw omgeving weinig mensen met wie u een praatje kan maken of vindt u het contact met mensen om u heen niet voldoende zinvol? Geef dit dan aan tijdens het gesprek. - Ziektes en beperkingen
Heeft u een ziekte of een beperking? Wat is het verloop van deze ziekte? Verwacht uw arts dat de situatie stabiel zal blijven of dat uw gezondheid snel achteruit zal gaan? Wat zal de invloed zijn op uw leven en dat van uw naaste omgeving, bijvoorbeeld in het komende jaar? - Welke vorm van hulp
Zou u van de gemeente het liefst hulp in natura ontvangen of zelf hulp willen inkopen? Bij hulp in natura (ZIN) regelt de gemeente dat de hulpverlener (bijvoorbeeld een huishoudelijke hulp bij u langs komt. Bij een persoonsgebonden budget (pgb) krijgt u een budget waarmee u zelf hulp kan inkopen. Hierbij moet u wel rekening houden met de administratie die u moet gaan bijhouden. - Wat valt onder uw zorgpolis?
Ga na welke vormen van zorg u heeft of nodig heeft en of dit onder uw zorgpolis (basispakket en aanvullende verzekering valt). U kunt ook uw zorgverzekeraar bellen. De zorg aan uw lichaam van een verpleegkundige of verzorgende valt onder het basispakket van uw zorgpolis en het eigen risico is niet van toepassing. https://www.zorginstituutnederland.nl/Verzekerde+zorg/v/verpleging-in-de-wijk-zvw - Wat kunt u zelf opbrengen?
Vanaf 1 januari 2019 zijn de hoogte van het inkomen en de hoeveelheid spaargeld voor de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) niet meer van belang. Ondersteuning vanuit de Wmo kost dan voor iedereen € 17,50 per vier weken.
Lees hier vaste eigen bijdrage voor WMO - Per 1 januari 2019
Het gesprek bijna is afgelopen, wat nu?
Het gesprek is bijna afgelopen. Eventuele onduidelijkheden heeft u per mail of telefonisch aangekaart en zijn opgelost. Indien wenselijk kunt u vragen of een bepaalde periode (bijvoorbeeld een half jaar) weer een gesprek kan worden ingepland als de prognose van uw
ziektebeeld daar aanleiding toe geeft.
Na het gesprek
De gemeente is verplicht een verslag van het gesprek te maken en dit aan u of een vertegenwoordiger van u te sturen.
Het gespreksverslag bestaat uit:
- de afspraken die tijdens het gesprek gemaakt zijn
Let op:
- Is het verslag voor u begrijpelijk? Vraag om uitleg als u iets niet begrijpt.
- Zijn de afspraken duidelijk en is helder wie wat gaat doen en op welke termijn?
- Is het voor u duidelijk wat te doen als u het niet met het verslag eens bent?
Als u het niet eens bent met de uitkomst van het keukentafelgesprek, kunt u binnen zes weken bezwaar maken bij de gemeente. Kijk op de site van uw gemeente hoe de bezwaarprocedure in zijn werk gaat. Of kijk op https://www.bezwaardesk.nl/bezwaar-gemeente/wmo
Aanvragen maatwerkvoorziening
In het gesprek kan de gemeente aangeven dat u mogelijk in aanmerking komt voor een maatwerkvoorziening.
Ga na of dit ook in het verslag van het gesprek staat. U kunt daarna een maatwerkvoorziening aanvragen met een apart formulier van de gemeente. Als u een negatieve beslissing op uw aanvraag voor een maatwerkvoorziening van de gemeente ontvangt, kunt u een bezwaarschrift indienen. In de beschikking van de gemeente staat hoe u dit kunt doen, maar u kunt natuurlijk
altijd uw gemeente vragen hoe u een bezwaarschrift kunt indienen. Of kijk op https://www.bezwaardesk.nl/bezwaar-gemeente/wmo
Algemene voorziening en Maatwerkvoorziening
De gemeente onderzoekt met u welke ondersteuning u nodig heeft. Dat kan een maatwerkvoorziening of een algemene voorziening zijn.
Keukentafelgesprek WMO - Voorbereiding
In het nieuwe Wmo staat het ‘onderzoek’ naar uw persoonlijke situatie centraal. Dit onderzoek bestaan uit een zogeheten keukentafelgesprek, waarin de gemeente met u uw situatie en uw behoefte aan ondersteuning bespreekt. Daarbij zal de gemeente kijken wat uzelf nog kan, in hoeverre andere mensen die u kent u hierbij kunnen en van welke algemene voorzieningen in de gemeente u mogelijk gebruik kunt maken
WMO - aanvraag van voorzieningen
Het Wmo-loket of het sociale wijkteam van uw Gemeente geeft u informatie over de Wmo. En helpt u bij de aanvraag van voorzieningen uit de Wmo. Gemeenten zijn wettelijk verplicht om te onderzoeken wat de situatie is van mensen die zich melden voor een Wmo ondersteuning. Bij dat onderzoek (keukentafekgesprek] kijkt de gemeente naar wat iemand zelf nog kan en hoe diens directe omgeving hierbij kan helpen.
Hulp aan huis - Ondersteuning thuis
Hulp in en aan huis kan over veel dingen gaan. Bijvoorbeeld begeleiding of ondersteuning bij allerlei zaken om zelfstandig in uw eigen huis te kunnen blijven wonen. U kunt denken aan ondersteuning bij uw administratie, het organiseren van uw huishoudelijke taken en uitstapjes maken. De ondersteuning wordt aangepast aan uw situatie en varieert van lichte vormen (soms tijdelijk) tot meer gespecialiseerde ondersteuning.
Huishoudelijke hulp
Bij huishoudelijke hulp gaat het om dagelijkse werkzaamheden in huis zoals schoonmaken, stofzuigen en wassen.
Dagbesteding
Actief zijn, een regelmatig dagritme hebben en andere mensen ontmoeten is voor iedereen belangrijk. Voor mensen die niet kunnen werken of niet naar school kunnen gaan. Of voor mensen die zelf geen andere mogelijkheid hebben voor een fijne en zinvolle dagbesteding is er daarom dagbesteding. Met de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) kunt u hier hulp bij krijgen.
Af en toe een rolstoel nodig
Heeft u af en toe een rolstoel nodig, waarmee u bijvoorbeeld eens met familie een dagje weg kunt? Of dat iemand met u een wandeling kan maken? Dan kunt u terecht bij de rolstoelpools in de gemeente Raalte.
Woningaanpassing
Vervoer en Parkeren
Lukt het u niet om gebruik te maken van het openbaar vervoer? Bijvoorbeeld omdat u een beperking heeft. Dan kunt u een vervoerspas aanvragen en gebruik maken van Service Vervoer Raalte.
Maatschappelijke opvang
Heeft u geen huis of dreigt u dakloos te worden? Dan kunt u gebruik maken van maatschappelijke opvang De maatschappelijke opvang biedt tijdelijk verblijf aan mensen zonder dak boven hun hoofd. De opvang kan ook zorg, begeleiding en praktische hulp bieden bij een crisis.
Eigen bijdrage voor de Wmo - Per 1 januari 2021
De meeste hulp of ondersteuning die de gemeente aanbiedt, valt onder de eigen bijdrage Wmo van maximaal € 19,00. In een enkel geval vraagt uw gemeente nog een aparte bijdrage in de kosten.
Clientondersteuning
Wilt u een beroep doen op voorzieningen in (jeugd)zorg, onderwijs, welzijn, wonen of werk & inkomen? En hebt u daar ondersteuning bij nodig? Dan hebt u recht op een professionele, onafhankelijke cliëntondersteuner. U betaalt hier niets voor. De gemeente moet u actief wijzen op de mogelijkheid van cliëntondersteuning. Ook Zorgbelang biedt cliëntondersteuning. Neem daarom contact op met uw gemeente wanneer u ondersteuning wenst. Zij verwijzen u naar de juiste persoon.
Mantelzorger - Hoe zit dat
Zorgt u als mantelzorger voor een naaste? Dan loopt u wellicht tegen vragen aan. Bijvoorbeeld over wet- en regelgeving, geldzaken of de combinatie werk en mantelzorg. Mensen krijgen voortaan nog de zorg of ondersteuning die zij echt nodig hebben. Dit betekent dat de gemeente eerst kijkt naar wat mensen zélf kunnen. En wat hun omgeving kan doen. Dit roept vragen op bij mantelzorgers.
Extra informatie
Wet- en regelgeving zijn voortdurend onderhevig aan veranderingen. Als budgethouder wordt u geacht de wet- en regelgeving rondom het pgb te kennen. Omdat elke gemeente eigen beleid heeft is het bovendien van belang dat u de gemeentelijke website of nieuwsbrieven van uw eigen gemeente goed in de gaten houdt. Vraag uw gemeente hoe zij u informeren over de Wmo en het pgb.