Het Wmo-loket of het sociale wijkteam van uw Gemeente geeft u informatie over de Wmo. En helpt u bij de aanvraag van voorzieningen uit de Wmo. Gemeenten zijn wettelijk verplicht om te onderzoeken wat de situatie is van mensen die zich melden voor een Wmo ondersteuning. Bij dat onderzoek (keukentafekgesprek] kijkt de gemeente naar wat iemand zelf nog kan en hoe diens directe omgeving hierbij kan helpen.
Keukentafelgesprek Wmo en Jeugdzorg met de gemeente
Sinds 1 januari 2015 is de gemeente verantwoordelijk voor alle lichtere vormen van zorg en ondersteuning (Wet maatschappelijke ondersteuning – Wmo 2015) én voor vrijwel alle vormen van jeugdhulp (Jeugdwet). Dat betekent dat u een gesprek krijgt met uw gemeente of met het wijkteam van de gemeente waar u woont. Dit heet het keukentafelgesprek. U krijgt hiervoor een uitnodiging van de gemeente. Advies: bereid dit keukentafelgesprek goed voor! En zorg dat u alles bij de hand heeft om dit gesprek goed te voeren.
In het nieuwe Wmo staat het ‘onderzoek’ naar uw persoonlijke situatie centraal. Tijdens het Keukentafelgesprek gaan alle betrokken partijen kijken welke behoeftes er zijn en op welke manier de hulp kan worden ingezet.
Waarschijnlijk zal de medewerker van de gemeente het gesprek inleiden en direct aangeven wat het doel van het gesprek is, maar u kunt hier ook zelf op anticiperen door uw verwachtingen kenbaar te maken en vragen te stellen. Krijgt u bijvoorbeeld aan het einde van het gesprek al te horen welke oplossing vanuit de gemeente de voorkeur heeft, of is dit pas later? Zorg ervoor dat u de juiste verwachtingen heeft van het gesprek, zodat u niet teleurgesteld wordt.
Het keukentafelgesprek
Het keukentafelgesprek is een term die steeds meer ingeburgerd raakt, hoewel het gesprek slechts in een klein deel van de gevallen daadwerkelijk aan de keukentafel plaatsvindt. Voor een keukentafelgesprek gaat u naar het gemeentehuis of een wijkcentrum, of iemand komt bij u thuis. Bij het keukentafelgesprek zijn meestal aanwezig: u, uw verzorger (eventueel een mantelzorger of familielid) en iemand van de gemeente. Tijdens het gesprek wordt bepaald welke hulp en voorzieningen voor u nodig zijn om zelfstandig te kunnen deelnemen aan de samenleving. Het gaat daarbij om voorzieningen in en rond het huis, en niet om medische zorg. Is er sprake van een mantelzorger, dan wordt tijdens het gesprek ook gekeken naar de belastbaarheid van deze persoon. De vormgeving van het keukentafelgesprek is wettelijk vastgelegd in de Wet maatschappelijke ondersteuning.
Een keukentafelgesprek bestaat in eerste instantie alleen voor hulp vanuit de Wmo en de Jeugdwet. Heeft u zorg nodig vanuit de Wlz of de Zorgverzekeringswet, dan gaat het nét even iets anders
Voorafgaand
Als u of uw naaste behoefte heeft aan maatschappelijke ondersteuning, doet u een melding bij de gemeente. Afhankelijk van de gemeente gaat dit per aanvraagformulier, e-mail, telefoon of via het Wmo-loket.
De gemeente móet iedere melding onderzoeken. Soms is de situatie al bekend of gaat het om een eenvoudige voorziening. In dat geval vindt er geen keukentafelgesprek plaats, maar wordt de melding telefonisch of schriftelijk afgehandeld. Na de Wmo-melding ontvangt u een uitnodiging voor het gesprek. Een eventuele mantelzorger is vastgelegd als officiële gesprekspartner in het overleg, maar krijgt niet altijd een officiële uitnodiging. Wel wordt altijd gemeld dat de zorgvrager iemand mag meenemen naar het gesprek, wat logischerwijs vaak de mantelzorger is.
- Het is zeer belangrijk dat de mantelzorger bij dit gesprek aanwezig is. Deze moet namelijk aangeven wat hij of zij kan bijdragen aan de situatie, maar ook waar de grenzen liggen.
- Om de zorgvrager hulp te bieden bij de voorbereiding op het keukentafelgesprek, is er een onafhankelijke cliëntondersteuner. Als zorgvrager kunt u kosteloos een beroep doen op deze begeleiding. Deze ondersteuner biedt informatie en advies, maar kan bijvoorbeeld ook helpen bij het voorbereiden op het gesprek. Als u dat wenst, kan de cliëntondersteuner ook bij het gesprek aanwezig zijn. Voor veel mensen is het fijn om gebruik te maken van deze mogelijkheid, omdat de cliëntondersteuner over het algemeen goed op de hoogte is van de mogelijkheden en met ideeën kan komen die u misschien zelf over het hoofd had gezien
Voorbereiding voor uzelf en mantelzorger
Tijdens een keukentafelgesprek komt er veel op u af, zowel informatie als nieuwe vragen. Een goede voorbereiding is daarom essentieel. Schrijf van tevoren bijvoorbeeld uw vragen en zorgen op, zodat u deze ter sprake kunt brengen.
Omschrijf uw probleem zo gedetailleerd mogelijk
De consulent van de gemeente kan weinig voor u doen als niet precies duidelijk wordt wat uw probleem is. Geef daarom aan waar u tegenaan loopt, maar probeer ook voorbeelden te schetsen voor de volledigheid. Bespreek ook wanneer u hier tegenaan loopt, waarom dat zo is en welke hulp u nodig heeft bij het oplossen van dit probleem. Geef het ook aan als u een bepaalde aangedragen oplossing niet ziet zitten en waarom niet. Zo kan gelijk worden ingespeeld op uw persoonlijke wensen en behoeften.
Een keukentafelgesprek kan uiteindelijk leiden tot een prettige oplossing voor zowel u als uw mantelzorger. Daarom is het belangrijk dat u tijdens het gesprek open en eerlijk bent over de mogelijkheden en beperkingen van uw persoonlijke situatie. Als voorbereiding op het keukentafelgesprek is het verstandig dat ook de mantelzorger zijn of haar eigen situatie goed in kaart brengt. Tijdens het gesprek kan de mantelzorger namelijk aangeven of hij/zij zich erg belast voelt, en of er méér hulp moet komen.
Vraag tijdens het gesprek om verdere uitleg en toelichting als u dat nodig heeft, en spreek ook duidelijk af wat de vervolgstappen zijn na het gesprek.
Als voorbereiding moet u daarvoor wat informatie en vragen op een rij zetten. Voorbeelden:
- Hoe (over)belast voel ik mij op dit moment? Hoe ziet mijn situatie er nu uit?
- Waar heb ik hulp bij nodig in het dagelijkse leven?
- Zijn er mogelijke oplossingen die ik zou willen inzetten, of hulpmiddelen waarvan ik al weet dat ik ze nodig heb?
- Welke hulp krijg ik nu al, of kan ik mogelijk nog krijgen uit mijn sociale netwerk?
- Is de hulp die ik nu ontvang goed voor de lange termijn of is dit slechts tijdelijk?
- Kan mijn situatie verbeteren/verslechteren, en wat betekent dat dan precies?
- Is de mantelzorg die ik verleen nog te combineren met mijn privé leven?
- Welke zorgtaken kan ik wel verrichten en welke niet?
- Welke ondersteuning is nodig om de mantelzorg te kunnen blijven verlenen?
-
Heb ik vragen over hulp die vanuit de gemeente kan worden geboden?
Voor mantelzorger is het eveneens belangrijk dat zij niet alleen rekening houden met de situatie zoals die nu is, maar ook met eventuele veranderingen. Wat gebeurt er als de situatie van de zorgvrager verandert of verslechtert? Wat wordt er dan verwacht van de mantelzorger en welke hulp kan dan beschikbaar komen? Tijdens het gesprek krijgt de mantelzorger namelijk de kans om aan te geven waar voor hem/haar de knelpunten zitten. Lukt het niet om iedere dag bij u te komen, maar bijvoorbeeld wel om de dag? Is er een traplift nodig, omdat het voor de mantelzorger zwaar is om u te helpen bij het traplopen? Wil de mantelzorger op vakantie, of wat vaker tijd doorbrengen met het gezin? Wil de mantelzorger meer kennis hebben van bepaalde zorgtaken, zodat ze makkelijker kunnen worden uitgevoerd?
Stel als zorgvrager of mantelzorger alle vragen die u heeft en geef het zeker aan als u toelichting wil of iets niet volledig begrijpt.
Schrijf mee of vraag een ander dat te doen
Na het keukentafelgesprek ontvangt u een verslag de gemeente. Toch kan het geen kwaad om zelf (af en toe) mee te schrijven en de belangrijkste dingen dus ook in uw eigen woorden op papier te zetten. Het schrijven moet niet de overhand krijgen, omdat u zich dan minder op het gesprek concentreert, maar af en toe een belangrijke term opschrijven kan geen kwaad. U kunt deze term na het gesprek op het internet nog even opzoeken bijvoorbeeld, om wat meer achtergrondinformatie te verkrijgen. Doet u het liever anders, neem het gesprek dan op met uw telefoon of een voicerecorder., vraag dan wel om toeztemming! Zo kunt u het achteraf terugluisteren en bespreken met uw mantelzorger.
Tip: bespreek ook de toekomst
Concentreer u tijdens het keukentafelgesprek niet alleen op de huidige situatie, maar vraag de medewerker van de gemeente ook naar wat er gebeurt als de situatie verandert. Wat als er in de toekomst toch nog méér zorg nodig is, of wat als de oplossingen niet geheel het juiste resultaat leveren? Spreek af welke contact- en/of controlemomenten er in de toekomst plaatsvinden, om de situatie voor iedereen optimaal te houden.
De onderwerpen die aan bod komen tijdens het keukentafelgesprek
Tijdens het keukentafelgesprek zal de nadruk liggen op twee punten.
- Uw gezondheid.: Wat kunt u zelf nog? Wat kunt u zelf niet meer? Welke en ziekten of beperkingen heeft u? Hoe zal het verloop van uw ziekte zijn? Heeft u bijvoorbeeld een prognose van uw arts? Het is verstandig om deze punten op papier te zetten, en zo nodig medische documenten klaar te leggen. Zo kunt u niets vergeten.
- Uw sociale omgeving : Heeft u mensen in de omgeving die u kunnen helpen? Denkbijvoorbeeld aan kinderen die u kunnen verzorgen, maar ook aan een buurvrouw die u kan helpen met de boodschappen. Denk van te voren vast na of er mensen zijn in uw omgeving die u kunnen ondersteunen. Het is ook verstandig om alvast vooraf met hen te overleggen of zij bereid zijn om u te willen helpen zolang u hulp nodig heeft. Heb ook oog voor eventuele overbelasting van mantelzorgers die u ondersteunen. Mantelzorgers kunnen ook tijdens het gesprek aankaarten wat zij nodig hebben. De gemeente kan mantelzorgers nergens toe verplichten en mag ook geen druk op hen leggen.
Wat is de reden van uw hulpvraag
Waarom vraagt u ondersteuning aan uit de Wmo? Een reden kan bijvoorbeeld zijn omdat u langer zelfstandig wilt blijven wonen. U kunt aangeven dat u verwacht langer zelfstandig te kunnen blijven wonen indien u de ondersteuning krijgt die u nodig heeft. Denkt u hierbij bijvoorbeeld aan: ondersteuning bij het opbouwen van contacten, ondersteuning bij het doen van de thuisadministratie, ondersteuning bij de dagbesteding, ondersteuning bij de zorg door u zelf of familie (dit laatste wordt ook wel ‘mantelzorg’ genoemd).
- Verzorging
Heeft u hulp nodig om verzorgd te worden? Denk hierbij bijvoorbeeld aan hulp bij het wassen en douchen, aankleden en naar het toilet gaan. Heeft u ook hulp nodig bij het toedienen van medicijnen? Deze zorg biedt een verpleegkundige of verzorgende en wordt per 1 januari 2015 vergoed uit het basispakket van uw zorgverzekering.
https://www.zorginstituutnederland.nl/Verzekerde+zorg/v/verpleging-in-de-wijk-zvw
Wilt u liever verzorgd worden door een mantelzorger? Zo ja, door wie? Staat diegene hier ook open voor? - Hulp in de huishouding
Kunt u zelf niet meer uw bed verschonen en boodschappen doen, maar kookt u nog wel iedere avond zelf? Dan is het belangrijk om dit aan te geven tijdens het gesprek. Wat voor hulp wilt u het liefst? Kent u iemand die u kunt vragen boodschappen voor u te doen? U zou iemand kunnen vragen om boodschappen voor u te doen als u dit uit uw PGB kan betalen. Dit kan belangrijk zijn bij de keuze of u een huishoudelijke hulp van de gemeente wil of liever zelf een huishoudelijke hulp regelt en betaalt met een persoonsgebonden budget. - Sociale contacten
Heeft u in uw omgeving weinig mensen met wie u een praatje kan maken of vindt u het contact met mensen om u heen niet voldoende zinvol? Geef dit dan aan tijdens het gesprek. - Ziektes en beperkingen
Heeft u een ziekte of een beperking? Wat is het verloop van deze ziekte? Verwacht uw arts dat de situatie stabiel zal blijven of dat uw gezondheid snel achteruit zal gaan? Wat zal de invloed zijn op uw leven en dat van uw naaste omgeving, bijvoorbeeld in het komende jaar? - Welke vorm van hulp
Zou u van de gemeente het liefst hulp in natura ontvangen of zelf hulp willen inkopen? Bij hulp in natura (ZIN) regelt de gemeente dat de hulpverlener (bijvoorbeeld een huishoudelijke hulp bij u langs komt. Bij een persoonsgebonden budget (pgb) krijgt u een budget waarmee u zelf hulp kan inkopen. Hierbij moet u wel rekening houden met de administratie die u moet gaan bijhouden. - Wat valt onder uw zorgpolis?
Ga na welke vormen van zorg u heeft of nodig heeft en of dit onder uw zorgpolis (basispakket en aanvullende verzekering valt). U kunt ook uw zorgverzekeraar bellen. De zorg aan uw lichaam van een verpleegkundige of verzorgende valt onder het basispakket van uw zorgpolis en het eigen risico is niet van toepassing. https://www.zorginstituutnederland.nl/Verzekerde+zorg/v/verpleging-in-de-wijk-zvw - Wat kunt u zelf opbrengen?
Vanaf 1 januari 2019 zijn de hoogte van het inkomen en de hoeveelheid spaargeld voor de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) niet meer van belang. Ondersteuning vanuit de Wmo kost dan voor iedereen € 17,50 per vier weken.
Lees hier vaste eigen bijdrage voor WMO - Per 1 januari 2019
Wat gebeurt er na het keukentafelgesprek?
De gemeente is verplicht een verslag van het gesprek te maken en dit aan u of een vertegenwoordiger van u te sturen.
Na het gesprek maakt de medewerker van de gemeente binnen zes weken een verslag, dat de zorgvrager vervolgens thuis ontvangt. Hierin staat omschreven wat de zorgvrager zelf gaat doen, welke mogelijkheden er zijn binnen diens netwerk en welke hulp door de gemeente geregeld moet worden. Als zorgvrager moet u dit verslag goed nalezen. Is alles opgeschreven zoals het besproken is, kloppen de afspraken? Eventuele onduidelijkheden heeft u per mail of telefonisch aangekaart en zijn opgelost. Wanneer u het eens bent met het verslag, ondertekent u voor akkoord en stuurt u het terug.
Mocht u het wel eens zijn met het verslag maar uw mantelzorger niet, dan dient de mantelzorger zelf een gesprek aan te vragen bij de gemeente.
Als uit het gesprek is gebleken dat er maatwerkvoorzieningen nodig zijn, dan neemt de gemeente daarover binnen twee weken een beslissing. U ontvangt daarover een beschikking.
Indien wenselijk kunt u vragen of een bepaalde periode (bijvoorbeeld een half jaar) weer een gesprek kan worden ingepland als de prognose van uw ziektebeeld daar aanleiding toe geeft. Wanneer uw situatie verandert, is het verstandig om opnieuw een keukentafelgesprek aan te vragen.
Bezwaar maken
Als u het niet eens bent met de uitkomst van het keukentafelgesprek, kunt u binnen zes weken bezwaar maken bij de gemeente. Kijk op de site van uw gemeente hoe de bezwaarprocedure in zijn werk gaat. Of kijk op https://www.bezwaardesk.nl/bezwaar-gemeente/wmo
Algemene voorziening en Maatwerkvoorziening
De gemeente onderzoekt met u welke ondersteuning u nodig heeft. Dat kan een maatwerkvoorziening of een algemene voorziening zijn.
Keukentafelgesprek WMO - Voorbereiding
In het nieuwe Wmo staat het ‘onderzoek’ naar uw persoonlijke situatie centraal. Dit onderzoek bestaan uit een zogeheten keukentafelgesprek, waarin de gemeente met u uw situatie en uw behoefte aan ondersteuning bespreekt. Daarbij zal de gemeente kijken wat uzelf nog kan, in hoeverre andere mensen die u kent u hierbij kunnen en van welke algemene voorzieningen in de gemeente u mogelijk gebruik kunt maken
WMO - aanvraag van voorzieningen
Het Wmo-loket of het sociale wijkteam van uw Gemeente geeft u informatie over de Wmo. En helpt u bij de aanvraag van voorzieningen uit de Wmo. Gemeenten zijn wettelijk verplicht om te onderzoeken wat de situatie is van mensen die zich melden voor een Wmo ondersteuning. Bij dat onderzoek (keukentafekgesprek] kijkt de gemeente naar wat iemand zelf nog kan en hoe diens directe omgeving hierbij kan helpen.
Hulp aan huis - Ondersteuning thuis
Hulp in en aan huis kan over veel dingen gaan. Bijvoorbeeld begeleiding of ondersteuning bij allerlei zaken om zelfstandig in uw eigen huis te kunnen blijven wonen. U kunt denken aan ondersteuning bij uw administratie, het organiseren van uw huishoudelijke taken en uitstapjes maken. De ondersteuning wordt aangepast aan uw situatie en varieert van lichte vormen (soms tijdelijk) tot meer gespecialiseerde ondersteuning.
Huishoudelijke hulp
Bij huishoudelijke hulp gaat het om dagelijkse werkzaamheden in huis zoals schoonmaken, stofzuigen en wassen.
Dagbesteding
Actief zijn, een regelmatig dagritme hebben en andere mensen ontmoeten is voor iedereen belangrijk. Voor mensen die niet kunnen werken of niet naar school kunnen gaan. Of voor mensen die zelf geen andere mogelijkheid hebben voor een fijne en zinvolle dagbesteding is er daarom dagbesteding. Met de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) kunt u hier hulp bij krijgen.
Af en toe een rolstoel nodig
Heeft u af en toe een rolstoel nodig, waarmee u bijvoorbeeld eens met familie een dagje weg kunt? Of dat iemand met u een wandeling kan maken? Dan kunt u terecht bij de rolstoelpools in de gemeente Raalte.
Woningaanpassing
Vervoer en Parkeren
Lukt het u niet om gebruik te maken van het openbaar vervoer? Bijvoorbeeld omdat u een beperking heeft. Dan kunt u een vervoerspas aanvragen en gebruik maken van Service Vervoer Raalte.
Maatschappelijke opvang
Heeft u geen huis of dreigt u dakloos te worden? Dan kunt u gebruik maken van maatschappelijke opvang De maatschappelijke opvang biedt tijdelijk verblijf aan mensen zonder dak boven hun hoofd. De opvang kan ook zorg, begeleiding en praktische hulp bieden bij een crisis.
Eigen bijdrage voor de Wmo - Per 1 januari 2021
De meeste hulp of ondersteuning die de gemeente aanbiedt, valt onder de eigen bijdrage Wmo van maximaal € 19,00. In een enkel geval vraagt uw gemeente nog een aparte bijdrage in de kosten.
Clientondersteuning
Wilt u een beroep doen op voorzieningen in (jeugd)zorg, onderwijs, welzijn, wonen of werk & inkomen? En hebt u daar ondersteuning bij nodig? Dan hebt u recht op een professionele, onafhankelijke cliëntondersteuner. U betaalt hier niets voor. De gemeente moet u actief wijzen op de mogelijkheid van cliëntondersteuning. Ook Zorgbelang biedt cliëntondersteuning. Neem daarom contact op met uw gemeente wanneer u ondersteuning wenst. Zij verwijzen u naar de juiste persoon.
Mantelzorger - Hoe zit dat
Zorgt u als mantelzorger voor een naaste? Dan loopt u wellicht tegen vragen aan. Bijvoorbeeld over wet- en regelgeving, geldzaken of de combinatie werk en mantelzorg. Mensen krijgen voortaan nog de zorg of ondersteuning die zij echt nodig hebben. Dit betekent dat de gemeente eerst kijkt naar wat mensen zélf kunnen. En wat hun omgeving kan doen. Dit roept vragen op bij mantelzorgers.
Extra informatie
Wet- en regelgeving zijn voortdurend onderhevig aan veranderingen. Als budgethouder wordt u geacht de wet- en regelgeving rondom het pgb te kennen. Omdat elke gemeente eigen beleid heeft is het bovendien van belang dat u de gemeentelijke website of nieuwsbrieven van uw eigen gemeente goed in de gaten houdt. Vraag uw gemeente hoe zij u informeren over de Wmo en het pgb.